U Ustavnom sudu BiH ima devet sudija. Četiri člana bira Predstavnički dom Federacije, dva člana Narodna skupština Republike Srpske, dok su tri i dalje stranci koje bira predsednik Evropskog suda za ljudska prava nakon konsultacije s Predsjedništvom BiH.
Ustavom BiH je propisano da će sudije u tom sudu biti istaknuti pravnici visokog moralnog ugleda te da će služiti do navršenih 70 godina života, osim ukoliko podnesu ostavku ili budu s razlogom razrešeni na osnovu konsenzusa ostalih sudija.
– Ustavni sud je blagovremeno inicirao pokretanje postupaka izbora novih sudija i nemamo informacija u kojoj fazi se ovi postupci trenutno nalaze – kazali su za “Glas Srpske” u toj pravosudnoj instituciji.
Simoviću koji je bio na poziciji potpredsednika Ustavnog suda mandat je istekao 3. novembra. Njegovog naslednika trebalo bi da izaberu republički organi, a konkursna procedura je privedena kraju ali će imenovanje morati sačekati konstituisanje novog saziva Narodne skupštine i verovatno prvu redovnu sednicu.
– Konkurs je raspisan krajem aprila. Obavljeni su intervjui s kandidatima, a i mi smo svoj posao uradili, ali nakon jula nije bilo redovnih sjednica tako da to nije došlo na dnevni red – kazao je predsednik Komisije za izbor i imenovanje u odlazećem sazivu republičkog parlamenta Radovan Vuković, ne iznoseći više detalja.
Na konkurs se, prema ranijim podacima, prijavilo devet kandidata, a među njima su poznata imena. Simovićevu poziciju, između ostalih, žele Ognjen Tadić, koji je godinama u politici, bivši sudija u banjalučkom Okružnom sudu Milan Blagojević, profesor ustavnog prava Univerziteta u Istočnom Sarajevu Radomir Lukić, te Ljubomir Ožegović iz Ustavnog suda Srpske i drugi.
Ustavni sud BiH još funkcioniše po osnovu pravila rada, a ne zakonskom osnovu. Na sajtu suda je navedeno da je aktuelna predsjednica Ustavnog suda BiH Valerija Galić, a sagovornici “Glasa Srpske” smatraju da do izbora novih sudija ne bi trebalo da bude problema, odnosno zastoja u radu.
Pravilima rada je definisano da, između ostalog, većina svih sudija, a to je najmanje pet, čini kvorum za održavanje plenarne kao i sjednice Velikog vijeća, dok kvorum Malog vijeća čine svi njegovi članovi.
Međutim, Ustav, koji je iznad svih drugih zakonskih i drugih akata, navodi da većina svih članova suda sačinjava kvorum.
– Dok god u sudu sjedi pet sudija, bez obzira na to odakle dolaze, a tako i ovih sedam što je sada ostalo, oni mogu raditi i donositi odluke – tvrdi jedan od sagovornika “Glasa”.
Konkurs je, prema informacijama koje su ranije objavili federalni mediji, okončan i u FBiH, ali se čeka konačna odluka federalnog Parlamenta. Za stolicu Mate Tadića prijavilo se 14 kandidata među kojima su i Monika Mijić, koja je među agentima BiH pred Evropskim sudom za ljudska prava u Strazburu te visoki funkcioner HDZ-a BiH Bariša Čolak.
Zakon
Stranke iz Republike Srpske, kojima se kasnije priključio i HDZ BiH, do sada su u nekoliko navrata pripremale zakon o Ustavnom sudu BiH, ali nijedan predlog nije podržan u parlamentarnoj proceduri na zajedničkom nivou vlasti, jer su bošnjački predstavnici bili protiv. Cilj zvaničnika Srpske jeste to da strane sudije budu zamenjene domaćim stručnjacima, a to je i jedan od zadataka koji je pred BiH stavio zvanični Brisel na njenom putu ka članstvu u EU.
