Povod za reakciju suda je slučaj iz Zambije u kojoj su četiri bračna para iz Hrvatske uhapšena početkom decembra zbog sumnje da poseduju lažna dokumenta o usvajanju četvoro dece iz DR Konga.
U saopštenju Vrhovnog suda navodi se da pribavljeni podaci svih opštinskih sudova u razdoblju od 1. januara 2018. do 31. decembra 2020. godine pokazuju da su sudovi podnete predloge za usvajanje dece prihvatili i da nije bilo odbijajućih odluka, osim što je u jednom slučaju predlog bio povučen, pa je postupak priznanja obustavljen.
Možda vas zanima
Sudovi koji su odlučivali o usvajanju, nadležnost su temeljili na Zakonu o međunarodnom privatnom pravu, prema kojem je svaki sud kojem je podnet predlog bio nadležan za odlučivanje s obzirom da predlagatelji imaju uobičajeno boravište u Republici Hrvatskoj odnosno imaju njeno državljanstvo.
Iz obrazloženja, kako se navodi, proizilazi da hrvatski sudovi nisu posumnjali u verodostojnost odluka sudova DR Konga i da verovatno zbog toga nisu sprovodili poseban postupak ispitivanja njihove verodostojnosti (legalizacija).
Sudovi su tako sprovodili vanparnični postupak priznanja strane sudske odluke, prema opštim pravilima o priznanju stranih sudskih odluka.
„Može se zaključiti da u ovom delu postoji određena pravna praznina i radi otklanjanja te pravne praznine, sve dok ne budu donete odgovarajuće zakonske izmene i dopune Vrhovni sud je 5. januara doneo Preporuku kojom je preporučen način postupanja koji bi uzeo u obzir specifičnosti postupka usvajanja deteta”, navodi sud.
Posle više od mesec i po od hašenja u Zambiji koja ih tereti za trgovinu decom, osmoro državljana Hrvatske juče je pušteno da se brani sa slobode, ali do kraja postupka ne smeju da napuštaju tu zemlju.
Za juče zakazano ročište je odloženo, a naredne rasprave zakazane su za 6. i 10. februara.
Četiri bračna para iz Hrvatske uhapšena su početkom decembra na aerodromu u Ndoli, trećem najvećem zambijskom gradu, zbog sumnje da poseduju lažna dokumenta o usvajanju iz DR Konga.
S njima su tada bila i usvojena maloletna deca, njih četvoro starosti od godinu do tri, koja su im oduzeta. Sva deca, kako su u međuvremenu potvrdile hrvatske vlasti, imaju hrvatske papire i prezimena usvojitelja.
Njih su preuzele socijalne službe Zambije, a službeniku hrvatske ambasade dosad nije omogućeno da ih poseti.
Sud u Ndoli dopustio je pre dve nedelje hrvatskim državljanima da se brane sa slobode nakon što polože kauciju od oko 1.100 dolara po osobi i putne isprave, regulišu boravak u Zambiji i pronađu 16 ljudi koji će za njih garantovati.
Osumnjičeni hrvatski parovi prvi put su se pojavili pred sudijom u Ndoli 10. januara kada su se izjasnili da nisu krivi za pokušaj trgovanje ljudima i falsifikovanje dokumenata.
Hrvatski pravni stručnjaci ističu da je Hrvatska potpisnica Haške konvencije kojom se reguliše pitanje međudržavnog usvajanja, ali da je u ovom slučaju reč o usvajanju iz zemlje koja nije potpisnica te konvencije.
„Problem koji se u Hrvatskoj pojavio je problem usvajanja u Kongu, odnosno priznanje sudske odluke koju je donela država Kongo vezane uz usvajanje između dece iz te države i naših državljana, konkretno priznanje te sudske odluke pred hrvatskim sudovima”, rekla je Branka Rešetar s Pravnog fakulteta u Osijeku za HRT.
Resorni hrvatski ministar Marin Piletić izjavio je da je u Hrvatskoj iz Demokratske Republike Kongo usvojeno 131 dete, kao i da su trenutno još neki parovi u proceduri usvajanja dece iz te zemlje.
Možda vas zanima
Oni su dobili preporuke kako da izbegnu slične situacije, rekao je ministar i najavio da će se menjati zakon kojim se regulišu međudržavna usvajanja na način da svi zahtevi koji dođu hrvatskim sudovima za priznavanje međudržavnog usvajanja, treba da budu dodatno provereni.
U slučaju uhapšenih Hrvata, zasad nije jasno kakvi su tačno dokumenti dobijeni u Kongu i šta je u njima sporno, odnosno zašto ih zambijske vlasti smatraju lažnima.
Mediji podsećaju da je u DR Kongu godinama na snazi zabrana međudržavnog usvajanja, ali da je u praksi drugačije, odnosno da ih sudovi ipak dopuštaju, prenosi Beta.
Zbog dugotrajnosti postupka u Hrvatskoj, poslednjih godina mnogi državljani Hrvatske okreću se usvajanju dece iz drugih država.
