Istočno Sarajevo – Do narednog septembra na području opštine Istočno Novo Sarajevo biće, kako se planira, izgrađen memorijalni kompleks posvećen sarajevskim Srbima stradalim u 20. veku, odnosno za vreme Prvog i Drugog svetskog rata i poslednjeg, Odbrambenootadžbinskog. Sve je spremno za početak realizacije tog istorijskog projekta, koji će, kako kaže gradonačelnik Istočnog Sarajeva Ljubiša Ćosić, biti na ponos svih generacija i večni čuvar onih koji nisu dočekali uvek i jedino željenu slobodu.
„Cilj nam je da na jednom mestu, uz stručan pristup, prikažemo broj stradalih i broj mesta njihovog stradanja, jer smo u vremenu u kojem živimo sve češće svedoci pokušaja osporavanja i minimiziranja istine o tome, što dolazi prevashodno iz bošnjačkih političkih krugova. Dakle, cilj nam je da imamo mesto koje će biti reprezentativno i koje će na adekvatan način, pomoću simbola postojanja Srba u Sarajevu, prikazati taj period njihovog bitisanja i življenja na tom prostoru”, kaže Ćosić za „Politiku”.
Na kontinuitet trajanja Srba u Sarajevu kroz vekove, naredne generacije, kao i sve posetioce budućeg novoizgrađenog memorijalnog kompleksa, podsećaće pre svega replike tri najvažnija pravoslavna hrama u Sarajevu – Stare crkve na Baščaršiji, izgrađene još u srednjem veku, Saborne i Crkve Preobraženja Gospodnjeg. Inače, projekat spomen-kompleksa realizuje se u saradnji s Mitropolijom dabrobosanskom i uz finansijsku pomoć Vlade Republike Srpske.
Centralno mesto u okviru kompleksa zauzimaće spomenik belom anđelu, koji se već radi u Beogradu, kao i tri kružna platoa s reljefnim prikazima pomenutih pravoslavnih crkava u Sarajevu, LED displeji na kojima će biti prikazivani podaci i informacije o stradanju i zatiranju srpskog naroda na prostoru Sarajeva. Razmere tog stradanja moći će da se iščitaju iz jasno naznačenih mesta, vremena i imena stradalih. Podatke o tome, koji su autentični i koji su neporecivi dokaz viševekovnog kontinuiteta trajanja, ali i zatiranja srpskog naroda, prikupio je stručni tim koji je predvodio istoričar i dekan Filozofskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu Draga Mastilović.
On je za naš list naveo da memorijalni kompleks neće predstavljati samo ugaoni kamen naše kolektivne kulture pamćenja, već da će biti i nemi svedok zatiranja čitavog jednog naroda na prostoru koji je naseljavao od ranog srednjeg veka.
„Istorijski izvori nesumnjivo svedoče o vekovnom bitisanju srpskog naroda na prostoru Sarajeva, ali podjednako tako svedoče i o tome kako je tokom 20. veka taj narod u nekoliko navrata bio izložen nemilosrdnom istrebljivanju i kako su sarajevski Srbi svedeni na statističku grešku”, kaže profesor Mastilović.
Uporedo s pripremama za početak izgradnje memorijalnog kompleksa, političko rukovodstvo Istočnog Sarajeva radi i na što skorijoj realizaciji još nekoliko značajnih projekata posvećenih stradanju sarajevskih Srba u prošlom veku. To su, između ostalih, „kapija grada” u centru Istočnog Novog Sarajeva, koja bi, prema rečima gradonačelnika Ćosića, podsećala na egzodus sarajevskih Srba i njihov dolazak u Istočno Sarajevo. Među ukupno pet projekata su i spomenik žrtvama NATO bombardovanja i postavljanje ogromne zastave Republike Srpske na planini Trebević, koja je nedavno, odlukom Vlade Srpske, proglašena parkom prirode.